Dlaczego u jednej osoby pojawia się ta, a nie inna alergia?
Czy objawy alergii mają znaczenie, a jeśli tak to jakie?
Dlaczego mikroskopijny, niepozorny alergen, którym jest pyłek brzozy, kęs chleba, naszej ulubionej truskawki, jabłka czy maleńkie roztocze w naszej pachnącej pościeli może wywołać kichanie, kaszel, swędzenie, ból a czasem nawet wstrząs i nagłą śmierć??
Dlaczego układ odpornościowy, zwykle pracujący niezauważenie uznaje za najlepsze rozwiązanie wywołanie takich wyraźnych objawów? Czy nie chce w ten sposób przed czymś nas ostrzec?
Alergia w ujęciu klasycznym
Alergia jest nabytą, nadmierną i niewłaściwą reakcją układu immunologicznego wywołaną ekspozycją na alergeny, które wywołują objawy chorobowe u osób do tego predysponowanych. W reakcji tej powstają swoiste przeciwciała, które po związaniu z antygenem doprowadzają do uwolnienia różnych substancji – mediatorów stanu zapalnego. Są to na przykład limfocyty (zwłaszcza z podgrupy Th2), granulocyty kwasochłonne (eozynofile), granulocyty zasadochłonne (bazofile) oraz komórki tuczne (mastocyty). Istotną rolę w alergicznych odczynach odgrywają przeciwciała – immunoglobuliny klasy E (IgE) i histamina. Alergia może objawiać się łagodnie, jak w przypadku kataru czy łzawienia, aż po zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny i śmierć.
Wyróżniamy wiele grup i rodzajów alergenów:
Alergeny pokarmowe: mleko, jaja, gluten, owoce morza, owoce, orzeszki ziemne itd.
Alergeny wziewne: pyłki, trawy, roztocza, sierść zwierząt, pierze itd.
Alergeny kontaktowe: kosmetyki, detergenty, lateks, słońce itd.
Jad owadów i gadów: pszczół, os, szerszeni, węży
Leki, szczepionki
Objawy patologiczne, wywołane przez alergeny:
Układ pokarmowy: afty, ból, zapalenie żołądka, biegunki
Układ oddechowy: kaszel, astma, zapalenie oskrzeli, nieżyt nosa, wodnista wydzielina z nosa i towarzyszące temu napady kichania, zatkany nos
Oczy: łzawienie, pieczenie, zaczerwienienie, zapalenie spojówek
Skóra: zapalenie skóry, pokrzywka, swędzenie, wypryski
Inne objawy: wstrząs anafilaktyczny, zapaść, obrzęk
Rozpoznanie: w większości przypadków łatwo jest rozpoznać alergię za pomocą testów skórnych. Rzadko nie udaje się określić alergenu czy alergenów. Diagnoza jest stawiana na podstawie występujących objawów lub ich sezonowych nawrotów, lekarz przepisuje standardową terapię.
Czym jest standardowa terapia?
Najlepszą metodą terapeutyczną jest unikanie kontaktu z czynnikami alergizującymi. Nie zawsze jest to jednak możliwe, dlatego często konieczne jest stosowanie farmakoterapii lub przeprowadzenie swoistej immunoterapii. W większości przypadków do zwalczania objawów stosuje się leki przeciwhistaminowe (również stosuje się je profilaktycznie) i sterydy. W cięższych przypadkach tj. wstrząs anafilaktyczny czy obrzęk naczynioruchowy podaje się pacjentom adrenalinę, kortyzon i inne środki przeciwobrzękowe głownie podczas hospitalizacji.
Przy określonych rodzajach alergii np. na pyłki, sierść zwierząt, kurz czy pleśnie stosuje się tzw. immunoterapię czyli odczulanie (zmniejszenie aktywności na antygen). Zabiegi polegają na podskórnym podawaniu stopniowo zwiększanych dawek wybranego alergenu aż do minimalnej dawki powodującej powstanie przeciwciał „blokujących”, konkurujących z immunoglobuliną E. Immunoterapia trwa zazwyczaj od 3 do 5 lat.
Oprócz profilaktycznego zażywania leków przeciwalergicznych zalecanych przez lekarza przed i w czasie występowania objawów, należy, jeśli to możliwe wyeliminować alergen ze swojego otoczenia. W zależności od tego czym jest alergen należy stosować właściwą dietę eliminacyjną lub przestrzegać wielu zaleceń higienicznych w codziennej aktywności (utrzymywać właściwą temperaturę pomieszczeń, odpowiednie nawilżenie, specjalna pościel, częste pranie zwłaszcza pościeli, dokładne odkurzanie, pozbycie się zwierząt lub specjalne ich traktowanie itp.
Alergia w ujęciu Psychosomatyki.
Psychosomatyczne wyjaśnienie alergii to ostrzeżenie przed negatywnym wspomnieniem pierwszego doświadczenia.
Jak przebiega alergia?
Przebiega dwuetapowo.
W I etapie tzw. cichej fazie uwrażliwienia (rozpoznania wroga – alergenu) makrofagi rozpoznają wroga i niszczą. Faza ta przebiega niezauważalnie dla nas. W tym momencie jednak dzieje się coś istotnego, o dużym ładunku psychicznym, jakieś zdarzenie szczególnie trudne, najczęściej jest to oddzielenie, rozłąka, odczuwane w izolacji jako dramatyczny szok. W takiej chwili mózg rejestruje poprzez narządy zmysłów oraz nasze myśli wszystko, co towarzyszyło temu wydarzeniu. PODCZAS TEGO WYDARZENIA NAGLE POJAWIA SIĘ SUBSTANCJA STAJĄCA SIĘ ALERGENEM. Nie jest to więc tylko (tak jak w klasycznym rozumieniu), faza rozpoznania wroga ale faza rozpoznania samego ataku podczas którego mózg zapisuje pewne parametry i cechy. Tu PROGRAMOWANA JEST ALERGIA! Samo zdarzenie najczęściej zostaje zepchnięte do podświadomości danej osoby, tak aby nie doznała ona wstrząsu podczas kolejnego takiego zdarzenia.
W II etapie, w fazie głośnej – nadwrażliwości czyli zatrzymania i unieszkodliwienia wroga (alergenu) następuje nadmierna i nieproporcjonalna reakcja układu odpornościowego, w której biorą udział limfocyty B, plazmocyty, bazofile, immunoglobuliny E, histamina. Następuje tu ostrzeganie o negatywnym wspomnieniu pierwotnego trudnego dla nas zdarzenia – aktywacja reakcji alergicznej.
Mózg rozpoznaje ten sam alergen, który został przez niego zapisany w momencie pierwotnego dramatycznego zdarzenia. Jest to dla niego jakby symbol tego zdarzenia ukrytego w podświadomości. Tak jak w ujęciu medycyny klasycznej powstaje kompleks antygen-przeciwciało, tak w wersji psychosomatycznej powstaje pewnego rodzaju kompleks „psychiczny”: „pierwotnie znaczące zdarzenie- antygen”. Alergen, który przez mózg jest związany z przeżywaną wcześniej sytuacją zagrożenia staje się aktywatorem przesadnej reakcji organizmu – alergii.
Dlaczego się tak dzieje?
Ponieważ to pierwotnie przeżyte doświadczenie oraz związane z nim odczucia, emocje mogłyby powrócić do świadomości osoby i jeszcze bardziej zaburzyć równowagę życia codziennego. Alergen jest SYGNAŁEM ostrzegającym o bliskości znanego choć ukrytego niebezpieczeństwa, który mówi nam:
„Uważaj, w podobnych okolicznościach, przydarzyło ci się coś przykrego!”
Między tymi dwoma etapami może minąć krótki czas ale może to też być kilka lat i wówczas trudno odnaleźć pierwotne źródło konfliktu, gdyż coraz głębiej jest ono wypierane do nieświadomości. Jednak po znalezieniu tego konfliktu programującego czy wielu konfliktów i całkowitym rozwiązaniu konfliktu, który zaprogramował alergię, można się tej przypadłości pozbyć. Przywrócenie tego zdarzenia do świadomości klienta jest jak rozkodowanie programu alergii, która nie ma już dłużej swojego uzasadnienia.